Kia kanorau, kia momoho ai ngā tāone me ngā tāonenui o Aotearoa hei pokapū, me mātua whakarite kei te rawaka ngā kāinga mahana, maroke, hauora e tata ana ki ngā mahi, te mātauranga, te tūnuku tūmatanui me ngā ratonga ora hira.

I te mea ko mātou te mana whanaketanga ā-tāone a te Kāwanatanga, ka whakamanahia, ka takawaenga, ka whakarato hoki mātou i ngā momo katoa i ngā wāhi e tika ana mā ngā tūmomo tikanga whanaketanga ā-tāone, tae atu ki te mahi tahi me ngā kaunihera mō te hanga mahere tāone.

E tautoko ana mātou i ngā putanga pai ka taea e te Tauākī Kaupapa Here ā-Motu mō te Whanaketanga ā-Tāone 2020 (NPS-UD) me Ngā Paerewa Nohoanga Apiapi Wawaenga (MDRS) mō ngā hapori. Ka mahi tahi mātou me ngā kaunihera me te kāwanatanga ki te whakarite ka whaitake te whakatinanatanga o te NPS-UD mō ngā taiao tāone mahi pai.

Ngā Mahere Takiwā

He tuhinga mahere ā-ture Ngā Mahere Takiwā (me ngā mahere kotahitanga ina hiahiatia) ka hangaia, ka whakahaerehia hoki e ngā kaunihera o Aotearoa. E hiahiatia ana ēnei i raro i te Resource Management Act (RMA), ā, koinei ngā pukapuka ture e whakahaere ana ki hea, ā, me pēhea, te whakahaere i ngā mahi me ngā whanaketanga.

Ina whakaritea e ngā kaunihera ngā tuhinga mahere hou, te whakahou rānei, ka tonoa ngā kainoho, ngā rangatira whenua, ngā tāngata whenua, ngā kaiwhakarato tūāhanga, ngā tari Kāwanatanga, me ētahi atu hunga whai pānga ki te tuku tāpaetanga kōrero mō te mahere hukihuki i roto i te hātepe e rārangitia ana i raro i te RMA.

Te take ka tuku tāpaetanga kōrero

Ka tuku tāpaetanga kōrero mātou mō ngā mahere hei tautoko i te whakamahinga ōrite, kakama me te whaikiko o te NPS-UD me te MDRS, kia rawaka ai te hangatanga o ngā kāinga ka taea i ngā wāhi he nui ngā mahi, te mātauranga, ngā ratonga me ngā rawa tukuora; i tua atu i tēnei, kia mahi ngātahi ai tātou ki te hanga kāinga e poto ana hei hāpai ake i te utu ngāwari o ngā whare noho puta noa i te motu.

Kei te arotia atu e mātou ehara hei kaiwhakarato whare noho tūmatanui anake engari hei rangatira whenua, hei kaiwhakawhanake o ngā whare noho, hei kaiwhakamana hoki o ngā whanaketanga ā-tāone kounga, tōtika hoki.

Hei tari Karauna, kua whakawhiwhia ki a mātou ngā pūtea mai i ngā tāke hei whakatinana i tō mātou mana kia nui ake ngā kāinga tūmatanui, mākete me te utu ngāwari ka hangaia i ngā wāhi e hiahia ana te tangata ki te noho. Mā te whakauru ki ngā hātepe hanga mahere me te taunaki kia ōrite te whakamahinga o ngā kaupapahere hanga whare me te whanaketanga ā-tāone a te Kāwanatanga me ngā ture hāngai, ka taea e mātou te āwhina kia pūmau mō te wā roa ki ngā kaiwhakawhanake tūmatanui me te tūmataiti ki ngā wāhi me te āhua e hangaia ana ngā kāinga, e tōtika ai te wā me ngā utu puta noa i te ahumahi.

Kei raro te hono atu ki ngā tāpaetanga kōrero kua tukuna e mātou mō ngā mahere e marohitia ana, ngā huringa mahere rānei, mō ngā kaunihera Taumata 1 me te 2, tae atu ki tētahi tīpakonga o ngā kaunihera Taumata 3*. Ka whakahoutia tēnei whārangi ina whakaputaina ngā tāpaetanga kōrero huringa mahere hāngai tāpiri e ngā kaunihera.

Mō te hātepe ka whāia e ngā kaunihera hei whakatau i ngā mahere me ngā huringa mahere e marohitia ana me whai ngā kaituku, pērā i a Kāinga Ora, ki te whakarite i 'ētahi tāpaetanga kōrero anō', me te whakarite me te tuku taunakitanga mō ngā whakawātanga. Kei roto i tēnei ko ngā huringa i rapua i roto i ā mātou tāpaetanga kōrero tuatahi.

Mo ngā tuhinga tautoko, ngā mōhiohio tapiri rānei mō te hātepe huringa mahere, tirohia te paetukutuku a te kaunihera hāngai.

*E whakarerekē ana te National Policy Statement on Urban Development (NPS-UD)(external link) ko ēhea ngā kaunihera he Taumata 1 me te 2, me te tuku whakamāramatanga mō te whakatau mēnā he Taumata 3 tētahi kaunihera

Kua whakahoungia te whārangi: 29 Hereturikōkā 2023