Te Pūtea Taurewa Kāinga Whenua mō ngā tāngata takitahi

E mahi ngātahi ana a Kāinga Ora rāua ko Kiwibank hei āwhina i te Māori ki te whakatutuki i te whai whare i tō rātou whenua Māori nō ngā rangatira whenua maha mā te kaupapa pūtea taurewa a Kāinga Whenua. 

Mēnā kei a koe te tika ki te noho i te whenua Māori nō ngā rangatira whenua maha (ka taea te whiwhi raihana ki te noho), ka whakaahei te pūtea taurewa Kāinga Whenua mō ngā tāngata takitahi i a koe ki te hanga, ki te hoko, ki te neke anō rānei i tētahi whare ki taua whenua. Ka taea hoki te whakamahi i te pūtea taurewa mō ngā whakatikahanga, mō te tautiaki mō tētahi whare kei te tū kē ki te whenua nō ngā rangatira whenua maha.

Mā Kiwibank e whakaae, e tuku hoki te pūtea taurewa, ā, me whakatutuki koe i ā rātou paearu tuku noa me ngā paearu a Kāinga Whenua anō hoki. Ka taurangi a Kāinga Ora i te pūtea taurewa mō Kiwibank. Ko te whare anake te huarawa taurangi mō tētahi pūtea taurewa Kāinga Whenua, kaua te whare me te whenua pērā i te nuinga o ngā pūtea taurewa whare.

Me te Pūtea Taurewa Kāinga Whenua mō ngā tāngata takitahi, ka taea e Kiwibank te tuku i te tae atu ki te $500,000 ki a koe mō te utu hangatanga, hokotanga rānei o te whare, e ai ki ētahi herenga. I roto i ēnei herenga ko tō raihana ki te noho i te whenua, ko te wāriutanga i tētahi kaiwāriu kua rēhitatia, ko tētahi kirimana hanga tika hoki.

Kāore te moni tāpui e hiahiatia ana mō te pūtea taurewa he iti iho i te $200,000, engari ka hāngai te herenga moni tāpui o te 15% mō ia tāra ka minoa neke atu i te $200,000. Hei tauira, ka hiahia te pūtea taurewa o te $400,000 ki te moni tāpui o te $30,000. 

Ka wātea anake ngā pūtea taurewa Kāinga Whenua ki te hunga kāore he āheinga anō ki te pūtea hei hanga, hei neke anō, hei hoko rānei i tō rātou whenua nō ngā rangatira whenua maha.

E māraurau ana au ki tētahi pūtea taurewa Kāinga Whenua?

Kia māraurau ai ki te pūtea taurewa Kāinga Whenua mō ngā tāngata takitahi, me whakatutuki koe i ngā whakaritenga katoa e whai ake nei:

• me whenua Māori te whenua tē taea te whakamōkete (tae atu ki te whenua kua riro i ngā iwi, i ngā hapū hei wāhanga o tētahi whakataunga Tiriti), nō ngā rangatira whenua whai painga maha, kua tukuna te whenua rānei ki ngā kaitiaki o tētahi tarahiti, o tētahi kaporeihana rānei i hangaia i raro i Te Ture Whenua Māori Act 1993

• ka taea te whiwhi i tētahi raihana ki te noho i te whenua e hiahia ana koe ki te hanga i reira

• me noho ukiuki te kaimino kotahi i te itinga iho i roto i te whare (arā, ehara i te whare hei rēti atu, hei whakamahi rānei hei kāinga hararei rānei)

• me tuku e koe te whakaaturanga moni whiwhi tika ki a Kiwibank

• me whai hītori taurewa pai e whakaaetia ana e Kiwibank.

He aha ka taea e au te hanga/neke anō me te pūtea taurewa Kāinga Whenua?

I raro i te pūtea taurewa Kāinga Whenua he herenga mō te whare e whakamaheretia ana e koe kia hanga, kia hoko, kia neke anō ki te whenua rānei.

Ko ngā herenga o tētahi pūtea taurewa Kāinga Whenua kia pēnei te whare:

• me hanga i runga poutoka

• me kotahi papanga o te 50 mita pūrua i te itinga iho

• me whai urunga huarahi tika

• me noho i te tuawhenua o Te Ika-a-Māui, o Te Waipounamu rānei.

Kei konei mātou hei āwhina atu

He tukanga roa, he tukanga matatini pea te hanga i te whenua Māori nō ngā rangatira whenua maha. Nā konei, kei konei a Kāinga Ora hei tautoko i a koe mā roto i te tukanga.

Kia whai mōhio mai mēnā rānei e māraurau ana koe ki tētahi pūtea taurewa Kāinga Whenua, waea ki Kiwibank ki 0800 272 278.