Te whai mōkai

Te whai mōkai i tō kāinga nō Kāinga Ora

Kei te hiahia tātou katoa kia tū hei rangatira mōkai tino pai ka taea. Ka āwhina ēnei puka i tērā mahi, ā, ka tukuna ngā mōhiohio hira mō te puri i ngā kararehe i tō kāinga.

• Pepameka mō te whai mōkai i tō kāinga [PDF, 423 KB]
• Kia rawe hei rangatira mōkai [PDF, 130 KB]

He aha e arohia ana hei mōkai?

• He kurī
• He ngeru
• He kararehe pāmu (he kau, he hipi, he hōiho, he poaka, he nanekoti) e puritia ana hei mōkai
• He manu, he ika, he kararehe paku

He here mō te whai mōkai?

He ture e hāngai ana ki te katoa i Aotearoa e puri mōkai ana. Kei tō kaunihera ā-takiwā ngā ture-āpiti, ā, ki te noho koe i tētahi whare matatini, i tētahi wharenoho iti rānei, tērā pea he ture motuhake mō te whai mōkai (kei roto nei ko ngā ngeru). E pai ana mātou i ngā wā katoa ki te āwhina i a koe ki te whai mōhio ki ngā ture e hāngai atu ana ki a koe.

Ki te hiahia koe ki tētahi mōkai he ngeru, he kurī rānei taua mōkai, ki te noho rānei koe i tētahi wāhi taiwhenua, ā, kei te hiahia koe ki tētahi kararehe pāmu

Waea mai ki a mātou ki 0800 801 601 kia pai ai tā tāua matapaki me te whai mōhio atu anō mō tō mōkai.

He aha te take me waea mai?

He mea nui kia whai mōhio mēnā kei a koe kē tētahi kurī, tētahi ngeru, tētahi kararehe pāmu rānei, kei te hiahia rānei kia whiwhi i tētahi. He wāhanga tēnei o tō whakaaetanga retihanga ki a mātou, ā, ka āwhina te mōhiohio ka kohia e mātou:

• hei tiaki kāore koe e whainatia. Ka hihira mātou i ngā ture ā-rohe a tō kaunihera, mēnā rānei e noho ana koe i tētahi wharenoho iti, i tētahi whare matatini rānei ka hihira i ngā ture rōpū rangatōpū mō te whai mōkai
• hei whakamōhio atu ki ā mātou kaimahi, ki ā mātou kaikirimana ina toro atu rātou ki a koe
• hei tiaki kua mohoa tō whakaaetanga retihanga. Ko ētahi whakaaetanga o mua atu kāore i te whakaae ki ngā kurī, nō reira ka taea e mātou te whakahou i tēnei mōu hei tiaki kāore koe i te wāhi i tō whakaaetanga.

Mena he kurī, he kararehe pāmu rānei tō mōkai, ka tonoa pea koe ki te waitohu i tētahi puka Mōhiohio Mōkai, me te whakaae kia tū hei rangatira rawe mō tō mōkai.

Te whakaae

Mēnā e pai ana ngā mea katoa, ka whakamōhio atu mātou ki a koe e pai ana tō whai mōkai i tō kāinga nō Kāinga Ora . Ko tāu noa iho ko te pārekareka i te noho tahi, ko te manaaki i a ia, ko te whakarite hoki kāore e pūtakea mai he raru mō ō kiritata, i tō hapori rānei.

Ki te kore koe e rongo kōrero mai i a mātou, waea ki tō mātou Pokapū Tautoko Kiritaki ki 0800 801 601 kia rongo kōrero hou.

Mēnā me whakahē atu mātou

I ētahi wā tē taea pea te whakaae ki ngā mōkai i tō kāinga. Ki te pēnei, ka whakamōhio atu mātou ki a koe, ā, ka taea e koe te tono i a mātou ki te arotake i tā mātou whakatau mēnā ki ō whakaaro he tōkeke-kore.

Te whakarite kia haumaru ina toro atu mātou

Mēnā he kurī tāu, ka tono mātou i a koe ki te whakamau i a ia mō ngā toronga mai i ngā mema rōpū o Kāinga Ora, i ngā kaikirimana rānei. Hei whakamau i tō kurī i te wā o tētahi toronga, ka taea e koe:

• te mau ki tō waka me te raka i ngā kūaha. Whakaritea kia rawaka tō whakaheke i te matapihi kia whai hauhau tō kurī, me te waiho i te ipu wai mōnā
• puri i tō kurī ki tētahi here, i raro i te mana o tētahi tangata haepapa hoki.
• here i a ia ki tētahi mea mārō, kāore e wetewete, e whati rānei. He pai pea he pou taiepa, he takanga kurī, he tīwai rākau rānei, engari kāore i te tōtika ngā pou ki te whenua, ngā mea ka taea te neke rānei.
• puri i a ia ki tētahi rūma/karāti/hēti ka taea te raka me te whakamau i tō kurī ki tētahi here ki tētahi taputapu tē neke. Kia maumahara ki te whakarite kei a ia tētahi ipu wai, me te whakamōhio ki ō tamariki kia kaua rātou e wete i te raka o te kūaha me te wete i te kurī i te here.
• whakahīkoi i tō kurī ki te here i ā mātou kaimahi i tō whare.

Pepameka mō te whakamau i tō kurī [PDF, 478 KB]

He aha me pēnei au?

E hiahia ana ā tātou kurī ki te whakahaumaru i a tātou, i ō tātou whānau. Nā konei he tino kaha ētahi ki te tiaki i te wāhi, ā, kāore pea e pai ina tae atu ā mātou kaimahi, ā mātou kaikirimana ki te toro atu. Hei whakahaumaru i ā mātou tāngata, kāore rātou e haere ki tētahi papanoho, ki roto i tētahi kāinga rānei ki te kore tētahi kurī i te mau. Mā te puri i tō kurī kia mau i a mātou e toro atu ana e māmā ake mō mātou te whakarite kia noho mahana, kia noho maroke, kia noho haumaru tō kāinga.