Feime‘atokoní, fō ‘o e valá moe fufulu ‘o e ipú - na‘á mo e mānavá - te ne fakatupunga ke fakalahi ‘a e hauhaú ‘i he ‘eá. Kapau ‘e ‘ikai ke tau ‘oange ha feitu‘u ke mavahe ki ai, ‘e kamata ke tupu ‘a e tuhituhí. Ko e me‘a ‘oku mahu‘inga ai ke tau faka‘atā ke fehū‘aki ‘a e ‘eá ‘i hotau ngaahi ‘apí, fakaavaava ‘a e ngaahi matapā sio‘atá pea ngāue‘aki ‘etau ngaahi ī ‘i he fale kaukaú mo e peitó. ‘Ikai ngata aí, ko ha ‘api mōmoa/mātu‘u, mo ‘ea lelei ‘oku faingofua ange ke fakamāfana pea mo‘ui lelei ange kiate kitautolu mo hotau fāmilí.

Ko hono ta‘ota‘ofi ‘o e tuhituhí

Ke ta‘ota‘ofi ‘a e tuhituhí:

  • fakaava ‘a e ngaahi matapā sio‘atá mo e ngaahi matapaá ‘i he taimi ‘oku ke ‘i ‘api aí
  • fakaava ‘a e ngaahi matapā sio‘atá koe‘uhí ke lava ‘a e mao mei he feime‘atokoní mo e kaukaú ‘o mavahe atu
  • fakaava ‘a e ngaahi puipuí ‘i he taimi pongipongí pea tāpuni ‘i he taimi ‘oku tō ai ‘a e la‘aá
  • tāpuni‘i ma‘u pē ‘a e ngaahi kuló ‘i he taimi feime‘atokoní
  • holo ‘a e ngaahi tulutā vaí/maó mei he ngaahi holisí mo e matapā sio‘atá
  • tautau ‘a e foó ‘i tu‘a ke mōmoa
  • fakaava ‘a e ngaahi matapā sio‘atá ‘i he taimi ‘oku ngāue‘aki ai ‘a e mīsini fakamōmoa foó koe‘uhi ke lava ‘o mavahe atu ‘a e hauhaú
  • fakamātu‘u ‘a e ngaahi valá mo e suú kimu‘a ke tuku atu ki honau tuku‘angá
  • ki‘i fakaava si‘i ‘a e ngaahi kōpate tuku‘anga valá ke fehū‘aki ‘a e ‘eá
  • tautau ma‘u pē ‘a e puipui fale kaukaú ‘i loto ‘i he fale kaukaú/topu kaukaú koe‘uhi ke ‘oua ‘e tafe hifo ‘a e vaí ki he falikí, pea fufulu/fō ‘a e puipuí ‘i he uike kotoa
  • ‘oku fakatupunga ‘e he kasá ha māfana ‘oku hauhau ko ia ai, kapau te ke lava, ngāue‘aki ha mīsini fakamāfana ‘uhila
  • fakamavahe‘i ‘a e ngaahi mohengá mo e nāunau falé mei he holisí ke nau lava ‘o mānava lelei
  • tauhi pē ha ngaahi fu‘u ‘akau ‘e ni‘ihi ‘i loto fale.

To‘o atu ‘o e tuhituhí

‘Oku faingata‘a ange ke to‘o ha tuhituhi kuo tuku fuoloa ke tupu, ko ia ai ko ha fakakaukau lelei ke fakama‘a ia ‘i he taimi pē ‘e ‘asi hake aí. Ko hono fio ha huhu‘a fakahinehina (bleach) konga ‘e taha mo ha vai konga ‘e tolu ‘oku ma‘u ai ha huhu‘a fakama‘a ‘api lelei.

Ko e kamata ‘aki ha konga ulapa pe tupenu ma‘a pea fufulú ‘oku fa‘a fakasi‘isi‘i ai ‘a e ngalingali ke toe mafola ‘a e tuhituhí. ‘Oku lava ke fakatupu maumau ‘a e bleach, ko ia ai ‘oku mahu‘inga ke toe tokanga ange ‘aki hono fakaava ‘a e ngaahi matapaá lolotonga ho‘o fakama‘á, tui ‘a e ngaahi kofu nima pea mo e tokanga ke ‘oua ‘e pipihi mai ha fa‘ahinga huhu‘a ki ho valá pe ki ho matá.

 

Ko e ngaahi fakakaukau eni ke tokoni ki hono māpule‘i ‘a e tuhituhí ‘i ho ‘apí [PDF, 2.2 MB]

Māpule‘i ‘o e fanga ki‘i manu maumaú

‘E lava ‘e he Kāinga Ora ‘o fokotu‘utu‘u ha kautaha ki hono māpule‘i ‘o e fanga ki‘i manu maumaú ma‘á u kapau te ke fiema‘u ia, ka ‘e ala fiema‘u ke ke totongi ia. ‘Oku lisi atu ‘a e Pest control (Māpule‘i ‘o e fanga ki‘i manu maumaú) ‘i he ‘P‘ ‘i he ngaahi Peesi Engeengá (Yellow Pages).

Fanga kumā lalahí mo e kumā iikí

Te ke lava ‘o fai ha me‘a lahi ke fakamama‘o ‘aki ‘a e fanga kumā lalahí mo e kumā iikí ‘aki ‘a e tauhi ke ma‘a mo maau ho ‘apí koe‘uhi ke ‘oua ‘e ‘i ai ha‘anau feitu‘u ma‘u‘anga me‘akai pe feitu‘u ke fa‘u ai hanau ngaahi pununga.

Kapau te nau lava ‘o hū ki atu ki loto, ‘e lava ‘o tāpuni‘i ‘a e ngaahi ava kumaá mo e ngaahi feitu‘u punungá ‘aki ha sitilo (steel wool - Steelo pads).

‘Oku ma‘u ‘a e ngaahi tauhele kumaá ‘i he supamāketí, mo e tauhele fakakonahi ‘o e fanga kumaá mei he ngaahi falekoloa ki he ngoué pe falekoloa me‘angāué. Fakapapau‘i ke fokotu‘u ‘a e ngaahi tauhelé ke mama‘o mei he fānaú mo e fanga manu pusiakí, pea tui ma‘u pē ha ngaahi kofu-nima ulapa ‘i hono to‘o ‘a e monumanu maté.

Fanga mongomongá

Ko hono tuku ha fanga ki‘i lau‘i ‘akau faito‘o bay leaves pe kāliki ‘i ho‘o ngaahi kōpaté ke tuli‘aki ‘a e fanga mongomongá, mo hono fufulu ‘a e ngaahi falikí mo e ngaahi holisi ‘i mui he ngaahi ‘aisí mo e sitoú ‘i he taimi kotoa, pea fana ‘a e ngaahi feitu‘u ko ení ‘aki ha me‘afana ‘inisēkite ‘oku tolonga.

Fanga lō

‘Oku ‘ikai ke fakatupu maumau ‘a e fanga lō ‘i Nu‘u Silá ka ‘e lava ke nau fakakina. Afuhi ha efuefu‘i pe ngaahi fo‘i cloves kakato ‘i he ngaahi kōpaté ke tuli‘aki kinautolu.

Te ke toe lava foki ‘o afuhi ha pauta milimili pe efuefu‘i sota (cream of tartar) ‘i he feitu‘u ‘oku nau hū mai ai ki lotó. Kapau te ke ma‘u ha pununga lō, hua‘i ha vai lili ki ai.

Fanga hina hiku-hinehiná (white-tailed spiders)

‘Oku angamaheni ke nofo ‘a e fanga hina hiku hinehiná ‘i he ngaahi feitu‘u mokomoko, fakapo‘uli hangē ko e lalo kili‘i ‘akau ‘i he ngoué, fokotu‘unga ‘akau/papa, tu‘ungaveve mo e ngaahi holisí. ‘Oku nau toe toitoi foki ‘i he ngaahi lalo mohengá pea ‘i he ngaahi vala ‘oku laku he falikí.

‘E lava ke fakatupu mamahi ‘a ‘enau u‘ú, pupula fakakulokula mo fakatupunga ha fanga ki‘i mata‘ipala iiki. Ngāue‘aki ha me‘a fana lango ke tuli ‘aki kinautolu.

‘Oku toe ma‘u foki mo e ngaahi kapa fana kemikale tāmate ‘inisēkite (bug bombs) ‘i he ngaahi falekoloa me‘angāué mo e ngaahi supamāketí.

Ki‘i tohi Clean and Green

‘Oku ‘oatu ‘e he ki‘i tohi ko ení ha ngaahi tokoni mo e fakakaukau tokoni ma‘ama‘a mo lelei fakae‘ātakai ki ho ‘apí.

Hiki (download) ‘a e Clean and Green [PDF, 266 KB]

 

Kuo fakafo‘ou ‘a e peesí: 5 Siulai 2023