Te Rautaki Māori o Kāinga Ora 2021 - 2026

‘Oku ha‘iha‘i ‘eni ‘e he founga ngāue mo e fakakaukau ‘a e Kakai Maulí ‘oku fakatokanga‘i, faka‘apa‘apa‘i mo fakahoko ai ‘a e ngaahi tukufakaholo ‘a e kakai Maulí.

‘Oku fenāpasi ‘a e Te Rautaki Māori mo e ngāue ‘a e Kāinga Ora ‘i he ‘i ai ‘a e ongo taumu‘a ko hono fakaai atu ha ngaahi fale nofo‘anga mo ha ngaahi sēvesi poupou ‘oku toe lelei ange ‘a ‘enau fakalato ‘a e ngaahi fiema‘u ‘a e Kakai Maulí mo e iwi ‘i he kotoa ‘o Aotearoa.

Ko e vīsone ‘eni ‘a e Te Rautaki Māori ‘oku hā atu ‘i laló:

‘Oku fokotu‘u atu ‘i hono Fakamatala‘i ‘o e vīsoné ‘a e ngaahi faka‘ānaua ‘a e Kakai Maulí ki he lele-lōloá pea mo e nofo‘angá.

Ko ‘eni ‘a e Ngaahi Me‘a ‘oku Fakamahu‘inga‘í mo e ngaahi tefito‘i fakakaukaú:

Mana Motuhake - Tau‘atāina ke pule‘i pē ‘e he Kakai Maulí kinautolu

Te Tiriti o Waitangi - ‘Oku hoa ngāue ‘a e Kakai Maulí mo e Kalauní ke ‘oatu ha ngaahi ola lelei ange ma‘á e kāingá

He Waka Hourua – Ngaahi hoa ngāue ‘oku mo‘oni pea vahevahe-taau

He kura kāinga, he kura whānau - Ke ‘i he uhó ‘a e kāingá

Kia manawaroa – Mo‘ui kītaki mo mālohi

He mana tō te kupu – Hokohoko tatau mo muimui‘i taimi totonu

‘Oku mālohi ange ‘a e ngāue atu ki he vīsoné meí he ngaahi tu‘unga ko ‘eni ‘oku fakamahu‘inga‘í.

Ko ‘eni ‘a e Ngaahi Taumu‘á:

1. ‘I he Kāinga Ora, ‘oku fakanofonofo ‘a e Kakai Maulí ‘i ha ngaahi ‘api ‘oku malu mo hao pea fe‘unga mo honau ivi fakapa‘angá
2. Fakalahi hake pea ke ‘i ha tu‘unga fakapotopoto ‘a hono fakalahi hake ‘o e ngaahi fili ki he fale nofo‘angá ma‘á e Kakai Maulí
3. Ngaahi founga solova‘anga ‘oku tataki ‘e he Kakai Maulí ki he ngaahi kaveinga ‘a e Kakai Maulí, ‘o poupou ki ai ‘a e pule‘angá

Ko ‘emau ngaahi taumu‘a ‘eni ki hono a‘usia ‘o e ngaahi faka‘amu ‘a e kakai Maulí

Ko ‘Emau Pou (Ngaahi ‘Ēlia ‘oku Fakahu‘u ki ai ‘a e Tokangá)

Ko ‘emau poú pe ngaahi ‘ēlia ‘oku fakahu‘u ki ai ‘a e tokangá ‘okú ne fakahaa‘i ‘a e ngaahi ‘ēlia ‘i he kotoa ‘o e fa‘unga ngāué kuo fakamu‘omu‘a ‘o lau ‘oku fiema‘u ki ai ha ngaahi liliu ki he fa‘unga ngāue mo ma‘ongo‘onga ke malava ai ‘a hono hokosia ‘o e vīsoné.

Ngaahi ngāue tefitó

Ko e ngaahi ngāue tefito ‘oku fiema‘u ke a‘usia ai ‘a e ngaahi taumu‘á, ‘oku tu‘unga mā‘olunga fe‘unga ia ke ne ‘omai ha faka‘ilonga ki he ‘founga ki aí’.

Ko ‘Emau Pou (Ngaahi ‘Ēlia ‘oku Fakahu‘u ki ai ‘a e Tokangá)

Ko e ngaahi ngāue tefito ‘i he Te Rautaki Māori ‘oku poupou ki ai ‘a e ngaahi pou ‘e fā pe ngaahi ‘ēlia ‘oku fakahu‘u ki ai ‘a e tokangá:

Fakapa‘angá mo e ‘Inivesí - Ke toe fakahu‘u ‘a e ‘inivesí ki he ngaahi founga ma‘u‘anga fale nofo‘anga ‘oku filio‘i fo‘oú ‘a ia ‘oku tataki ‘e he Kakai Maulí.

Langa Hake ‘o e Taukei Fakangāue - Ngaahi ngāue ‘oku toe lelei ange, ako ngāue mo ha ngaahi faingamālie lahi ange.

Ngaahi Hoa Ngāue - Fokotu‘u pea ‘ō‘ōfaki ha ngaahi vā mo e hoa ngāue fefalala‘aki.

Tu‘unga lelei ‘a e mo‘ui ‘a e kāingá - Poupou atu ki he kāinga Mauli ‘i homau ngaahi ‘apí pea mo fakafou atu ‘i he fa‘unga ngāue ki he ngaahi nofo‘angá.

Fakafehokotaki mo e Iwi mo e Kakai Maulí

Ko e Te Rautaki Māori na‘e fa‘u ia ‘i he hoa ngāue mo e ngaahi kulupu ‘e tolu kau ai ‘a e kau taki iwi mo e ngaahi kautaha ‘a e Kakai Maulí, kau mataotao ‘i he nofo‘anga ma‘á e Kakai Maulí pea mo e kau fakafofonga meí he ngaahi kautaha fakapule‘angá. Na‘e ngāue‘aki ha founga ngāue (kaupapa) ‘a e Kakai Maulí ‘i hono fa‘ufa‘u ‘o e Te Rautaki Māori ‘o fakataumu‘a ke langa hake ‘a e fefalala‘aki mo e Iwi mo e Kakai Maulí pea mo faka‘ali‘ali ‘a e ngaahi taumu‘a ‘oku mo‘oni mo totonu.

Ko e founga fakafehokotakí na‘e kau ki ai ‘a e ngaahi fakataha‘anga femātaaki, ka neongo ‘ení na‘e hiki mai ‘eni ki he ‘initanetí tupu meí he Covid 19 ‘o mau kaungā feako‘aki fakataha ai ‘i ha founga malu mo hao.

‘Oku toe ho‘ata mai mei hono ngāue‘aki ‘a e founga ngāue ‘a e Kakai Maulí ‘a homau ngaahi fatongia ke tauhi ‘a e Te Tiriti o Waitangi ‘i he malumalu ‘o ‘emau laó, Lao ki he Kāinga Ora - Ngaahi ‘Apí mo e Ngaahi Komiunitií (Kāinga Ora – Homes and Communities Act) 2019. Na‘e talanoa‘i ‘i he ngaahi fakataha feako‘akí ‘a e ngaahi kaveinga ‘oku nau takiekina ‘a e Kakai Maulí, mei hono a‘usia ‘o ‘enau ngaahi taumu‘a mo e faka‘ānaua ki he ma‘u nofo‘angá, pea mo e founga ‘e lava ai ‘e he Kāinga Ora ‘o ngaohi ke toe mālohi ange mo langa hake ha ngaahi vā fengāue‘aki mo ha ngaahi hoa ngāue fo‘ou mo e Iwi mo e ngaahi komiunitī ‘a e Kakai Maulí.

Tukuhifo (download) ‘a e Te Rautaki Māori ‘i he Te Reo [PDF, 2 MB] mo e Lea Faka-Pilitāniá [PDF, 2 MB]